Maseczki a koronawirus. Czy chronią i jakie wybrać?

Od początku wybuchu epidemii koronawirusa temat maseczek wzbudza wiele kontrowersji. Od 16 kwietnia 2020 roku obowiązek zasłaniania twarzy, niekoniecznie maseczką, wprowadzono w Polsce. Czy maseczki rzeczywiście chronią? Jakie wybrać i jak je bezpiecznie stosować?

Maseczki i zakrywanie twarzy w Polsce

W Polsce od początku wybuchu epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 minister zdrowia Łukasz Szumowski i Główny Inspektor Sanitarny Jarosław Pinkas stali na stanowisku, że nie zaleca się noszenia maseczek ochronnych przez osoby zdrowe.

Na rządowej stronie poświęconej koronawirusowi można było znaleźć informacje, że „maseczki chronią inne osoby, jeśli jesteśmy nosicielami wirusa, żebyśmy ich nie zakazili. Pod warunkiem, że często je zmieniamy. Z tego samego powodu kichając nie powinniśmy zasłaniać ust dłonią, którą potem dotykamy np. klamek".

Zdaniem służb sanitarnych maseczki powinny być przeznaczone przede wszystkim dla personelu medycznego, który ma kontakt z osobami zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie koronawirusem, a także dla osób opiekujących się chorymi w warunkach domowych.

Obowiązek noszenia maseczek

Wraz z rozwojem epidemii i wzrostem zachorowań na COVID-19, w tym wzrostem liczby pacjentów bezobjawowo zakażonych, Minister Zdrowia zmienił zdanie i od 16 kwietnia 2020 roku wprowadził obowiązek zasłaniania ust i nosa.

Każda osoba w miejscu publicznym ma nosić maseczkę, szalik czy chustę zakrywającą zarówno usta, jak i nos. Obowiązek dotyczy wszystkich, którzy znajdują się na ulicach, w urzędach, sklepach czy miejscach świadczenia usług oraz zakładach pracy.

O wprowadzenie takiego rozwiązania apelowali wcześniej lekarze rodzinni z Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia, którzy napisali list otwarty do premiera Mateusza Morawieckiego. Przypominali, że maseczki są wymagane w pracy i na ulicy np. we Włoszech i Czechach.

My natomiast ciągle słyszymy, że jest to niepotrzebne, maseczki przeznaczone są tylko dla chorych, osób się nimi opiekujących oraz służb z nimi się stykających -- pisze do premiera Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia. -- Tymczasem zagrożenie sięgnęło zenitu. Jesteśmy już w fazie transmisji poziomej koronawirusa, który zaraża drogą kropelkową wszystkich wokół: gdy zarażony, chory, a także nosiciel kicha, kaszle, a nawet tylko mówi. Wirus w otoczeniu może utrzymywać się do kilku godzin.

Jakie maseczki wybrać?

Zdaniem Bożeny Janickiej, w pracy, czy w drodze na zakupy nie musimy nosić profesjonalnych maseczek z wymiennymi filtrami. Nie muszą być najwyższej jakości, ważne jednak, żeby zakrywały usta i nos. W ten sposób będą ograniczały możliwość przeniesienia wirusa.

Trzeba pamiętać, że maski ograniczają mimowolne ruchy rąk -- nosząc je rzadziej dotyka się ust czy nosa. I w ten sposób zmniejsza się zagrożenie zakażeniem koronawirusem.

Mogą to być maseczki robione domowymi sposobami, zwykłe, kilkuwarstwowe, czy harmonijkowe. „Maseczka -- naszym zdaniem -- jest ważniejsza niż rękawice jednorazowe. Ręce zawsze można umyć" -- apeluje prezes PPOZ.

Jak bezpiecznie używać maseczek?

Zdaniem ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia, którzy także wraz z rozwojem epidemii rozważają zmianę stanowiska ws. obowiązkowego noszenia maseczek, bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniej higieny (mycie rąk i używanie środków dezynfekujących) i prawidłowe zakładanie oraz zdejmowanie maseczek.

Oto kilka zasad, które zmniejszają ryzyko zakażenia:

1. Umyć ręce mydłem lub zdezynfekować je odpowiednim płynem zanim założy się maseczkę.

2. Przyłożyć maseczkę do twarzy w okolicy ust i nosa i rozłożyć ją tak, żeby między twarzą, a maską przestrzeń była jak najmniejsza.

3. Nie dotykać maseczki w trakcie jej noszenia. Jeśli tak się zdarzy, trzeba ponownie umyć lub zdezynfekować dłonie.

4. Maseczka spełnia swoją funkcję do momentu zawilgocenia. Wilgotną jednorazową maseczkę trzeba wyrzucić i założyć nową.

5. Maseczkę ochronną jednorazowego użytku trzeba wyrzucić po zdjęciu.

6. Zdejmować maseczkę chwytając zawsze za sznurki -- nigdy za materiał przylegający do twarzy.

7. Po zdjęciu jednorazowej maseczki należy ją włożyć do torebki foliowej i wyrzucić do kosza -- najlepiej z zamykaną klapą. Ważne, żeby zużyte maseczki nie wypadły z kosza.

8. Po zdjęciu maseczki należy dokładnie umyć ręce.

Noszenie maseczki w innych krajach

W Czechach bardzo szybko wprowadzono obowiązek noszenia maseczek w miejscach publicznych, a za złamanie tego nakazu wprowadzono mandat w wysokości 10 tys. koron. Podobny przepis obowiązuje na Słowacji, Austrii.

W Chinach maski ​​chirurgiczne lub jednorazowe do użytku medycznego noszą osoby o umiarkowanym i niskim ryzyku zakażenia. Dotyczy to pracowników w miejscach, gdzie występują duże skupiska ludzi, np. w szpitalach, dworcach kolejowych. Obowiązek taki mają także osoby przebywające z osobą poddaną kwarantannie, personel administracyjny, policja, ochrona i kurierzy.

Noszenie maseczek obowiązuje także klientów supermarketów, centrów handlowych, osób szukających pomocy w placówkach medycznych, a także tych, którzy uczestniczą w spotkaniach dzieci w wieku od 3 do 6 lat i uczniów.

W Chinach maseczek nie muszą nosić osoby o bardzo niskim ryzyku zakażenia, czyli ci, którzy pozostają w domu, wykonują zajęcia na świeżym powietrzu oraz pracują lub studiują w dobrze wentylowanych pomieszczeniach. W Hongkongu maski chirurgiczne są wymagane w komunikacji publicznej i miejscach zatłoczonych miejscach. 

Zdaniem ekspertów WHO, niezależnie od różnych procedur w poszczególnych krajach objętych epidemią, warto zalecić noszenie maseczek osobom przebywającym w kwarantannie, osobom starszym i pacjentom z chorobami, które stanowią ryzyko groźnych powikłań. 

Źródło:

https://www.porozumieniepoz.pl/

https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600%2820%2930134-X/fulltext