SARS-CoV-2 i choroba COVID-19 - odpowiedzi WHO na najważniejsze pytania

Wraz z rosnącą liczbą zakażonych wirusem SARS-Cov-2 pojawia się coraz więcej pytań o to, jak się zachowywać w obliczu nowego zagrożenia epidemiologicznego. W internecie pojawia się coraz więcej nieprawdziwych i niesprawdzonych informacji na temat ryzyka zakażenia. Walcząc z tym, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stworzyła listę najczęstszych mitów, pomyłek i wątpliwości dotyczących nowego koronawirusa i wywołanej przez niego epidemii.

Fakty i mity o koronawirusie - WHO odpowiada

WHO przygotowała listę najczęściej pojawiających się wątpliwości, mitów i pomyłek. Poniżej 20 najczęściej zadawanych pytań i wiarygodne odpowiedzi.

1. Czy koronawirus przenosi się przez ukąszenia komarów?

Nie, zdaniem WHO nie było do tej pory żadnych informacji ani dowodów potwierdzających podejrzenie, że koronawirusem SARS-Cov-2 może być przenoszony przez komary.

Nowy koronawirus jest wirusem układu oddechowego, który rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Można się zarazić, gdy osoba zakażona kaszle w naszym bliskim towarzystwie lub kicha bez zasłaniania twarzy. Wirus przenosi się przez kropelki śliny lub wydzieliny z nosa, dlatego tak ważne w profilaktyce jest częste mycie rąk wodą i mydłem oraz dezynfekowanie ich płynem na bazie alkoholu.

2. Czy picie alkoholu chroni przed wirusem?

Nie, płyny na bazie alkoholu (co najmniej 60 procentowego) pozwalają zdezynfekować ręce i powierzchnie, których dotykała osoba zakażona, ale picie alkoholu nie chroni przed wirusem. Warto dodać, że alkohol obniża odporność organizmu.

3. Czy koronawirus przenosi się na pieniądzach, telefonach, klamkach, przyciskach w windzie?

Tak, wirusy mogą przetrwać od kilku do kilkunastu godzin na przedmiotach, na których znajdują się wydzieliny np. ślina zakażonej osoby.

Wirus dłużej utrzymuje się na gładkich, stalowych powierzchniach; krócej (około 3-4 godziny) na przedmiotach miedzianych. Nie ma jednak obawy, że wirus utrzyma się na paczkach, które docierają do Polski z Chin. Czas utrzymywania się wirusa na powierzchni zależy od wilgotności i temperatury powietrza; wirus ginie, nim dotrze do Polski.

4. Czy żeby się nie zakazić, trzeba brać preparaty na wzmocnienie odporności, jeść czosnek i cebulę lub zażywać dużo witaminy C?

Badania naukowe nie potwierdziły skuteczności tych specyfików w walce z koronawirusem.

Preparaty witaminowe, mieszanki minerałów i witamin, wyciągi roślinne i zwierzęce oraz inne preparaty reklamowane jako „środki wzmacniające odporność” nie mają wpływu na to, jak system odpornościowy zareaguje w kontakcie z koronawirusem.

Żadna witamina, w tym także D (w żadnych ilościach), nie zwalcza koronawirusa. Obecny stan wiedzy nie potwierdza także, żeby działanie przeciwwirusowe miały suplementy zawierające cynk.

Natomiast warto dodać, że przyjmowanie suplementów diety bez badań i konsultacji z lekarzem, może być szkodliwe dla zdrowia.

5. Czy spryskiwanie ciała wódką, płynami zawierającymi chlor, smarowanie się olejem palmowym pomaga?

Żadna z tych substancji nie zwalcza koronawirusa, a może prowadzić do niepożądanej reakcji skórnej.

6. Czy trzeba zgolić brodę, by chronić się przed koronawirusem?

Nie, mężczyźni, którzy dbają o higienę osobistą i często myją ręce, nie muszą rezygnować z obfitego zarostu, ponieważ posiadanie brody nie zwiększa ryzyka zakażenia się koronawirusem.

7. Jaką wartość medyczną ma domowy „test” na koronawirusa, który polega na wzięciu głębokiego oddechu i wstrzymaniu powietrza na dłużej niż 10 sekund? Według obiegowej opinii osoba, której uda się zrobić „test” bez kaszlu i duszności lub ucisku jest zdrowa. Czy to prawda?

Domowy „test” niczego nie wykrywa i nie ma żadnych właściwości diagnostycznych. Żeby wykryć zakażenie koronawirusem trzeba wykonać test w wyspecjalizowanych laboratoriach.

W odpowiedzi na takie potrzeby stworzyliśmy konsultację medyczną, która pozwala na wstępne zdiagnozowanie objawów koronawirusa (pro bono).

8. Czy utrzymywanie wilgotności w gardle i picie co kwadrans ciepłej wody zapobiega zakażeniu?

Niestety te sposoby nie chronią przed zakażeniem koronawirusem. Warto jednak pamiętać, że bardzo ważne jest picie wody i innych płynów w odpowiedniej ilości (co najmniej 2 litry dziennie).

Błona śluzowa nosa i gardła lepiej funkcjonuje, gdy jest nawilżona, więc warto utrzymywać odpowiednią wilgotność w pomieszczeniach i często je wietrzyć.

9. Czy konieczne jest dezynfekowanie butów, żeby się nie zakazić?

Nie ma naukowych dowodów na to, że zakażenie koronawirusem jest możliwe poprzez kontakt z odzieżą, w tym z butami. Należy jednak zachować podstawowe zasady higieny – nie chodzić w butach po domu, itp.

10. Czy mieszkanie na wyższych piętrach bardziej chroni przed koronawirusem?

Mieszkanie na wyższych piętrach nie ma związku ze zmniejszeniem ryzyka zachorowania, gdyż wirus nie unosi się w powietrzu, ale przenosi się ze śliną zakażonego. Bezpieczna odległość od osoby zakażonej to 1-1,5 m. Zawsze zalecane jest wietrzenie mieszkania.

11. Czy sauna pomoże zabezpieczyć się przed koronawirusem?

Sauna nie zwalczy koronawirusa, a jeśli korzysta z niej osoba zakażona, to istnieje nawet ryzyko zakażenia pozostałych osób korzystających z sauny.

Zaleca się ograniczenie przebywania razem z innymi ludźmi w małych pomieszczeniach - zwłaszcza ciepłych, wilgotnych i trudnych w dezynfekcji (na przykład – saunach).

12. Czy koronawirus przenosi się przez klimatyzację?

Koronawirus przenosi się drogą kropelkową, ale w klimatyzacji zginie. Dlatego jej używanie jest bezpieczne.

13. Czy lampa dezynfekująca na promienie UV może zabić koronawirusa na dłoniach i w pomieszczeniach?

Nie, lampy UV przeznaczone są do dezynfekcji pomieszczeń i nie powinny być używane do sterylizacji rąk lub innych obszarów skóry, ponieważ promieniowanie UV może powodować uszkodzenie skóry.

14. Czy rodzina może bez obawy korzystać z tej samej kostki mydła?

Rodzaj mydła – w kostce czy w płynie – nie ma znaczenia, a samo mydło jest bezpieczne i może być używane przez wszystkich członków rodziny.

Koronawirus jest podatny na rozpuszczalniki lipidów, co oznacza, że dokładne mycie rąk wodą ze zwykłym mydłem lub detergentem przez 30 sekund, jest kluczowe, aby nie zakazić się koronawirusem.

15. Czy suszarki do rąk skutecznie zabijają nowego koronawirusa?

Nie, suszarki do rąk nie są skuteczne w zwalczaniu koronawirusa. Aby się przed nim uchronić należy często, a przede wszystkim dokładnie myć ręce wodą i mydłem lub dezynfekować je płynem na bazie alkoholu. Po umyciu rąk trzeba je dokładnie osuszyć, najlepiej używając ręczników papierowych.

16. Czy gołębie roznoszą koronawirusa?

Nie, według obecnie posiadanej wiedzy ptaki, insekty, zwierzęta domowe czy gospodarskie nie zarażają koronawirusem.

17. Czy urządzenia do ozonowania są przydatne w walce z koronawirusem?

Nie ma naukowych dowodów naukowych na skuteczność urządzeń do ozonowania w walce z koronawirusem.

18. Czy woda utleniona może zabić koronawirusa?

Nie, woda utleniona ma działanie bakteriobójcze i nie powinna być stosowana do walki z koronawirusem. Najlepszym sposobem jest woda z mydłem lub środek dezynfekujący zawierający, co najmniej 60-procentowy alkohol.

19. Czy mężczyzn częściej dotyka ciężki przebieg COVID-19?

Tak, rzeczywiście wśród osób ciężko chorych po zakażeniu koronawirusem jest więcej mężczyzn niż kobiet.

20. Czy maseczka chroni przed zakażeniem koronawirusem?

Maseczki chronią osoby zdrowe przed zakażeniem od nosicieli wirusa, pod warunkiem, że często są zmieniane, a także w odpowiedni sposób zakładane i zdejmowane. Gdy maska staje się wilgotna należy ją wymienić i pamiętać o tym, by nie stosować powtórnie maski jednorazowej.

Według nowych przepisów w Polsce, należy nosić maseczki ochronne w przestrzeni publicznej.